Skocz do zawartości

parę słów o broni gazowej


Rekomendowane odpowiedzi

http://prawoity.pl/wiadomosci/czy-bron-palna-gazowa-stanowi-bron-palna-w-rozumieniu-art-263-2-kk-orzeczenie-sadu-najwyzszego



Sąd Najwyższy – Izba Karna

Postanowienie z dnia 22 stycznia 2003 r. (sygn. akt I KZP 46/2002)

Sąd Najwyższy Izba Karna w Warszawie
na posiedzeniu w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SN Piotr Hofmański
Sędziowie SN: Andrzej Siuchniński (spraw.)
Jacek Sobczak

Protokolant: Piotr Wypych

przy udziale Zastępcy Prokuratora Generalnego Ryszarda Stefańskiego

w sprawie Piotra B.

po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Apelacyjny w Krakowie postanowieniem z dnia 23 października 2002 r, sygn. akt II AKa 268/02, zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

Czy broń palna gazowa o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. nr 53, poz. 549) stanowi broń palną w rozumieniu art. 263 § 2 kk?

p o s t a n o w i ł

odmówić podjęcia uchwały.

U Z A S A D N I E N I E

Przedstawione powyżej zagadnienie prawne wyłoniło się w następującym układzie faktycznym.
Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2002 roku, sygn. akt III K 287/01 Sąd Okręgowy w K. uznał Piotra B. za winnego, między innymi, tego że w okresie od 19 marca 2000r. do 17 kwietnia 2000r. w K. posiadał broń gazową w postaci pistoletu ” Springfield ” kal. 9 mm nr 00026771 oraz 8 sztuk amunicji gazowej do tego pistoletu, bez wymaganego pozwolenia tj. przestępstwa z art. 263 § 2 kk.

Wyrok ten zaskarżył apelacją obrońca oskarżonego.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, jako sąd odwoławczy, uznał, iż rozstrzygnięcie o jej zasadności, w części dotyczącej skazania Piotra B. za przestępstwo z art. 263 § 2 kk, wymaga dokonania zasadniczej wykładni tego przepisu z powodu wyłaniającej się wątpliwości , czy broń palna gazowa o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 maja 1999r. o broni i amunicji (Dz. U. nr 53, poz. 549) stanowi broń palną w rozumieniu art. 263 § 2 kk.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego wątpliwości w tej kwestii wyłaniają się dlatego, że obowiązująca aktualnie ustawa z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. nr 53, poz. 549 z późń. zm.) w art. 7 zawiera definicję pojęcia “broń palna”, która nie pozwala w pełni zastosować jej do pistoletu gazowego, zaś w art. 4 ust. 1 pkt. 1, nie definiując pojęcia broni gazowej, broń tę zalicza do broni palnej, mimo że broń gazowa nie jest w kryminalistyce uznawana za stwarzającą niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka i mającą możliwości rażenia celu na odległość.

Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o podjęcie uchwały zgodnie z którą “broń gazowa i amunicja do niej są bronią palną w rozumieniu art. 263 §2 kk”. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że ustawa o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999r. w art. 4 ust 1 pkt 1, zawierającym definicję zakresową wprost zalicza broń gazową do broni palnej zaś definicja ta ma bezpośrednie zastosowanie do przepisów kodeksu karnego jako zawarta w ustawie regulującej kompletnie zasady wydawania i cofania pozwoleń na broń oraz zasady obrotu bronią i jej przewozu przez granice Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady posiadania jej przez cudzoziemców.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kodeks karny w art. 263 § 2 kk określa granice odpowiedzialności karnej tego, kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, przy czym w art. 115, zawierającym objaśnienie wyrażeń ustawowych, nie dokonuje objaśnienia pojęcia “broń palna”. Przepis art. 263 § 2 kk nie ma wprawdzie charakteru klasycznie blankietowego ale interpretacja jego znamion nie jest możliwa bez odwołania się do treści normatywnej innych przepisów określających pojęcie broni palnej i amunicji oraz zasady i tryb wydawania pozwoleń na ich posiadanie. W orzecznictwie i doktrynie, w czasie obowiązywania Kodeksu karnego z 1969r. a także w czasie obowiązywania Kodeksu karnego z 1997r. (do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji – Dz. U. Nr 53, poz. 549 ze zm.), nie budziło żadnych wątpliwości, że podstawę do wykładni znamienia “broń palna lub amunicja” charakteryzującego normę z art. 286 kk z 1969r. (później z art. 263 § 2 kk z 1997r.) stanowią przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz. U. Nr 6 poz. 43 ze zm.). Aktualnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r określają w nowy sposób pojęcie broni palnej i amunicji oraz zasady wydawania i cofania pozwoleń na broń palną. Nie jest to jednak powód, by odstępować od utrwalonego poglądu, że podstawę do wykładni znamienia “broń palna lub amunicja” charakteryzującego normę z art. 263 § 2 kk z 1997r. stanowią przepisy regulujące obrót i zasady posiadania broni palnej. Należy tu podkreślić, że ustawa ta w art. l stanowi, że “ustawa określa zasady wydawania i cofania pozwoleń na broń, nabywania, przechowywania, zbywania i deponowania broni i amunicji, przewozu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przywozu z zagranicy i wywozu za granicę broni i amunicji, jak również zasady posiadania broni i amunicji przez cudzoziemców oraz zasady funkcjonowania strzelnic” i jest ona jedynym aktem prawnym rangi ustawowej, regulującym w sposób kompletny problematykę dotyczącą broni i amunicji. Oczywistym przeto jest, że bronią palną o której mowa w art. 263 § 2 kk będą takie przedmioty, które są uznawane za broń palną przez stosowne przepisy wspomnianej ustawy.

Stanowisko takie prezentuje zresztą większość przedstawicieli doktryny (por. np. A. Marek; Komentarz do kodeksu karnego. Część szczególna, Warszawa 2000 s. 264, R. Góral; Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Warszawa 2002, s. 423 -424, Z. Ćwiąkalski; Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117 – 227 Kodeksu karnego, t. 2, Kraków 1999, s. 956).

To prawda, że Kodeks karny oraz ustawa o broni i amunicji są suwerennymi aktami normatywnymi, w związku z czym użyte w nich określenia “broń palna” nie muszą pokrywać się pod względem znaczeniowym, tym bardziej że przyjmuje się, iż to samo określenie użyte w dwóch różnych aktach normatywnych nie musi oznaczać tego samego, zwłaszcza z uwagi na zróżnicowane cele, jakie mają do spełnienia dwa różne akty normatywne. W kontekście normy z art. 263 § 2 kk nie można jednak twierdzić, że Kodeks karny oraz ustawa o broni i amunicji mają do spełnienia różne cele. Dobrem chronionym przepisem z art. 263 § 2 kk jest nie tylko ochrona porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli przed zagrożeniem jakie stwarza niekontrolowane posiadanie broni palnej ale także, przynajmniej pośrednio, dobrem chronionym jest ustanowiony przez państwo tryb kontroli obrotu i posiadania tej broni, określony szczegółowo i poddany rygorom administracyjnym w ustawie o broni i amunicji. Nie ulega zatem wątpliwości, że cele jakie mają do spełnienia obie ustawy są przynajmniej bardzo zbliżone. Nie ma wobec tego znaczenia, że aktualnie obowiązująca ustawa o broni i amunicji definiując broń palną i zaliczając do niej broń gazową używa zwrotu: “w rozumieniu ustawy” (art. 7) lub zwrotu “ilekroć w ustawie jest mowa o broni” (art. 4). Wspierając tę tezę należy wskazać, że wzajemna zależność pomiędzy ustawą a art. 263 § 2 kk układa się w ten sposób, iż penalizuje on zachowanie sprzeczne z nakazanym w ustawie. O ile bowiem Kodeks karny przewiduje penalizację zachowania polegającego na posiadaniu broni palnej bez pozwolenia, to nie określa przecież w jakim zakresie pozwolenie takie jest wymagane. Art. 263 § 2 kk jest przeto normą quasi – blankietową, której wypełnienie możliwe jest wyłącznie poprzez odwołanie się do przepisów ustawy o broni i amunicji.
Należy zresztą wykluczyć możliwość choćby częściowego przeciwstawiania sobie pojęcia broń palna zawartego w art. 263 § 2 kk pojęciu broni palnej zawartemu w cyt. ustawie ze względu na reguły wykładni systemowej. Przeciwstawienie takie prowadziłoby do powstania luki między przepisami kodeksu karnego a ustawy o broni i amunicji w zakresie odpowiedzialności za posiadanie broni gazowej, na które wymagane jest zezwolenie. Wyłączenie z zakresu odpowiedzialności karnej z art. 263 § 2 k.k. posiadania broni gazowej bez zezwolenia, musiałoby, zakładając racjonalność penalizacji określonych zachowań, powodować odpowiedzialność za wykroczenie polegające na posiadaniu bez wymaganego zezwolenia takiej broni. Tymczasem przepis art. 51 ust. 1 ustawy o broni i amunicji nie przewidział karalności takiego czynu, co w konsekwencji prowadziłoby do braku odpowiedzialności sprawcy posiadającego bez pozwolenia broń gazową, zarówno za występek, jak i za wykroczenie.

Niewątpliwie, ustawa o broni i amunicji, jako regulująca w sposób administracyjny zasady obrotu i posiadania broni, musi czynić to w sposób gwarantujący wewnętrzną spójność całego systemu prawa. Ten postulat ustawodawca musiał mieć na względzie, skoro przyjął tę ustawę już w czasie obowiązywania Kodeksu karnego i wprowadził przepisy karne w sposób wyraźny dopełniające normy art. 263 § 1 – 4 kk. Stanowią one o odpowiedzialności, jak za przestępstwo, osoby porzucającej broń palną lub amunicję oraz o odpowiedzialności, jak za wykroczenie, osoby posiadającej bez zezwolenia, wyrabiającej lub zbywającej broń pneumatyczną, miotacz gazu obezwładniającego lub narzędzie albo urządzenie, którego używanie może zagrażać życiu lub zdrowiu .

Wszystko to nakazuje, przy założeniu racjonalności ustawodawcy, przyjąć, że jego intencją było przeniesienie definicji broni palnej zawarte w art. 4 ust 1 pkt 1 i 7 ustawy na grunt przepisu art. 263 kk. To, czy ustawodawca miał przy tym świadomość wszystkich, niekiedy daleko idących implikacji tego zabiegu , to już zupełnie inne zagadnienie.

Wątpliwości Sądu Apelacyjnego w Krakowie zasygnalizowane w uzasadnieniu przedstawionego pytania nie wynikają z trudności w wykładni art. 263 § 2 kk. Rodzą się one bowiem – zdaniem tego Sądu – przede wszystkim dlatego, że w art. 7 ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. nr 53, poz. 549) zawarto definicję pojęcia “broń palna”, która nie pozwala w pełni zastosować jej do pistoletu gazowego zaś w art. 4 ust. 1 pkt. 1, nie definiując pojęcia broni gazowej, broń tę zalicza do broni palnej, mimo że broń gazowa nie jest w kryminalistyce uznawana za stwarzającą niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka i mającą możliwości rażenia celu na odległość.

Wątpliwości Sądu Apelacyjnego zatem nie tyle dotyczą tego, czy podstawę do wykładni znamienia “broń palna lub amunicja” charakteryzującego normę z art. 263 § 2 kk stanowią przepisy ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, ile tego, czy broń gazowa, ze względu na niejasne relacje pomiędzy definicją przepisu art. 4 ust 1 pkt. 1 ustawy o broni i amunicji a definicją z art. 7 tejże ustawy może być uznana za broń palną w rozumieniu tej ustawy.

Wątpliwości takie istotnie podnoszone są w publikacjach podważających zasadność zaliczenia broni gazowej do kategorii “broni palnej” (por. Z. Jeleń: Pojęcie broni palnej, Prok. i Pr. 2002, Nr 5, s. 65, K. Gorazdowski: Broń palna – broń gazowa ?, Przegląd Sądowy, Nr 5 z 2001 r., s. 57 – 65).

Jeżeli jednak Sąd Apelacyjny powziął wątpliwości co do wykładni przepisów ustawy z dnia 21 maja 1999r. o broni i amunicji, to winien zwrócić się o wyjaśnienie kwestii wzajemnej relacji pomiędzy normą z art. 4 ust. 1 pkt. 1 i normą z art. 7 cyt. ustawy. Tymczasem przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozważenia zagadnienie prawne jest zawężone do pytania o wykładnię przepisu art. 263 § 2 kk poprzez wyjaśnienie, czy przepis ten zawiera jakieś własne “rozumienie” pojęcia “broń palna”, czy też odwołuje się do tego samego pojęcia użytego w art. 4 ust 1ustawy z dnia 21 maja 1999r. o broni i amunicji. Wykazano już wyżej, że przepis art. 263 2 kk, jako mający charakter blankietowy, oczywiście odsyłający tak w zakresie znamienia “broń palna” jak i w zakresie znamienia “posiadania bez zezwolenia” do przepisów ustawy o broni i amunicji, nie wymaga dokonania zasadniczej wykładni.

Odnosząc się natomiast do zasygnalizowanych wątpliwości co do interpretacji art. 4 ust. 1 pkt 1 i art 7 tej ustawy, należy stwierdzić, że relacja pomiędzy normą z art. 4 ust. 1 pkt 1 i normą z art. 7 ustawy o broni i amunicji jest całkiem jasna. Otóż ustawa ta w art. 4 ust. l pkt 1 zawiera niepełną zakresową definicję broni palnej, zaliczając do broni palnej, między innymi, broń gazową. Jest to definicja niepełna, ponieważ nie wymienia wszystkich elementów zbioru urządzeń określanych jako broń palna, zaliczając do nich jedynie przykładowo (o czym rozstrzyga zwrot “w tym”), miedzy innymi, broń gazową. Inaczej mówiąc, do broni palnej zaliczyć będzie można także inne jeszcze, niż tylko broń bojowa, myśliwska, sportowa, gazowa, alarmowa i sygnałowa urządzenia. Mogą to być nietypowe urządzenia, które pojawią się, co oczywiste, wraz z coraz szybszym rozwojem technicznym typów i rodzajów broni, a które, nie będąc bronią bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową będą wypełniały kryteria zawarte w definicji treściowej zawartej w art. 7 cyt. ustawy. Jasne jest zatem, że art. 7 tejże ustawy zawiera treściową definicję pojęcia broni palnej wskazując na te wszystkie cechy charakterystyczne, którym odpowiadać muszą wszystkie elementy zbioru urządzeń określanych jako broń palna a nie tylko te, które zostały przykładowo wymienione w definicji zakresowej przyjętej w art. 4 ust. 1 pkt. 1. Inaczej mówiąc, bronią palną są te wszystkie urządzenia które do niej zostały zaliczone w art. 4 ust. 1 pkt. 1 oraz te nienazwane, które mogą pojawić się w przyszłości. Interpretując zatem przepisy art. 4 ust. 1 pkt. 1 i art. 7, dla ustalenia, czy jakieś urządzenie należy zaliczyć do broni palnej, trzeba sprawdzić, czy jest ono objęte niepełną definicją zakresową (jeżeli tak, to bez wątpienia jest ono bronią palną) a jeżeli nie, to trzeba, posługując się definicją treściową z art. 7 ustawy ustalić, czy odpowiada ono wymienionym tam kryteriom . Należy przy tym podkreślić, że broń gazowa ma te wszystkie cechy, które jako charakteryzujące broń palną, są wymienione w powołanej wyżej definicji treściowej z art. 7, w szczególności zaś zdolność do wystrzelenia substancji z lufy i przez to do rażenia celów na odległość. Zauważyć przy tym trzeba, iż, wedle tej definicji, nie ma znaczenia odcinek (znaczny czy nieznaczny) przez który broń definiowana jako palna zachowuje skuteczność rażenia. Nadto, prawidłowe odczytanie relacji pomiędzy niepełną definicją zakresową z art. 4 ust 1 a definicją treściową z art. 7 ustawy o broni i amunicji, przedstawione wyżej, nie pozostawia wątpliwości co do tego, że zaliczając broń gazową do broni palnej i stawiając wymóg uzyskania pozwolenia na jej posiadanie, ustawodawca uznał tę broń za urządzenie niebezpieczne dla życia lub zdrowia człowieka.

Ocena racji dla których ustawodawca zaliczył do broni palnej tzw. broń gazową, które z punktu widzenia kryminalistyki mogą być dyskusyjne, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w przedmiocie przedstawionego Sądowi Najwyższemu w tej sprawie zagadnienia.
Podsumowując, w świetle powyższych rozważań oczywiste jest, że pojęcie “broń palna” zawarte w art. 263 § 2 kk nie może mieć innego znaczenia niż to które zostało mu nadane w ustawie o broni i amunicji, przeto nie ma wystarczających przesłanek stwarzających konieczność dokonania zasadniczej wykładni pojęcia “broń palna” znamionującego przestępstwo z art. 263 § 2 kk.

Z tych względów Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały.

źródło: www.sn.pl
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Temat został przeniesiony do archiwum

Ten temat przebywa obecnie w archiwum. Dodawanie nowych odpowiedzi zostało zablokowane.

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie